TY - JOUR ID - 120997 TI - اعتبارسنجی و بکارگیری یک روش آنالیز جهت اندازه گیری میزان آلاینده های آلی پایدار درنمونه های ماهی قزل آلای رنگین کمان (Onchorhynchus mykiss) جمع آوری شده از بازار تهران JO - مجله علمی شیلات ایران JA - ISFJ LA - fa SN - 1026-1354 AU - بیات, میترا AU - صابرتهرانی, محمد AU - کبارفرد, فرزاد AU - حسین, سید واقف AU - یزدان پناه, حسن AD - Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 29 IS - 2 SP - 147 EP - 160 KW - آلاینده های آلی پایدار KW - آفت کش های آلی کلره KW - بی فنیل های پلی کلره KW - ماهی قزل آلای رنگین کمان KW - دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی متوالی DO - 10.22092/isfj.2020.120997 N2 - آلاینده های آلی پایدار گروه وسیعی از ترکیبات سمی و خطرناکمی باشند که در برابر تجزیه شیمیایی، فیزیکی و حتی پرتوها مقاوم هستند. در این تحقیق یک روش آنالیز همزمان برای شناسایی و تعیین مقدار 18 آلاینده آلی پایدار شامل هفت ترکیب PCBs،ایزومرهای شماره 180، 153، 138، 118، 101، 52، 28 به عنوان شاخص های آلودگی بی فنیل های پلی کلره و یازده آفت کش  آلی کلره (OCPs) شامل هگزا کلروبنزن (Hexachlorobenzene)، متوکسی کلر (Methoxychlor)، دی آلدرین (Dieldrin)، ددت و متابولیت های آن (DDTs: o,p’-DDE, p,p’-DDE, o,p’-DDT, p,p’-DDT) و تعدادی از سیکلو دی ان ها (CyclodieneΣ) شامل آلفا و بتا- اندوسولفان  (α-, β-Endosulfan)، آلفا و گاما- کلردان             (α-, ϒ-Chlordane)،بررسی و مقدار آن در ماهی قزل آلای رنگین کمان به وسیله روش استخراج مایع- مایع  و دستگاه کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی- متوالی(GC-MS/MS) و روش پایش MRMاندازه گیری شد. نتایج اعتبار سنجی نشان داد که منحنی کالیبراسیون 18 آلاینده آلی پایدار مورد مطالعه در سطوح غلظتی ng/mL30-1/0 برای PCBs و ng/mL150-5/0 برای OCPs، خطی بوده است و ضریب همبستگی (r2)در محدوده 999/0-990/0 قرار داشت. مقادیر حد تشخیص و حد تعیین مقدار آنالیت های مورد مطالعه به ترتیب  ng/g3/8- 6/0 و ng/g  25- 2  بدست آمد. میانگین میزان بازیافت و میزان تکرارپذیری روش در 5 سطح آلوده مختلف (برای :OCPs ng/g100- 5 و برای PCBs : ng/g20-1)، به ترتیب %112-%73 و %17.9-%4/1 محاسبه شد.  دامنه مقادیر عدم قطعیت بین  %30.88-%77/2 قرار داشت. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان دهنده ی حضور ترکیبات آلی کلره در ماهی های بررسی شده می باشد، بدین ترتیب که بیشترین میزان آلودگی مربوط به  p,p’-DDTبا مقدار میانگین ng/g ww (wet weight) 113 بدست آمد.  همچنین سموم Dieldrin و p,p’-DDE  با مقادیر میانگین به ترتیب ng/g ww 3/13 و ng/g ww 10 در مراتب بعدی آلودگی قرار داشتند. بررسی دیگر سموم آلی کلره مورد مطالعه در نمونه های ماهی نشان دهنده ی حضور برخی از این ترکیبات مانند   α-Chlordane، ϒ-Chlordane،o,p’-DDE ، o,p’-DDT و HCB بود که مقادیر بدست آمده در نمونه ها پایین تر از حدود تعیین مقدار روش، بود. با توجه به مقادیر بدست آمده، میزان آلودگی به سموم آلی کلره پایین تر از حداکثر مقادیر مجاز مصوب 2017،11813SANTE/ قانون اتحادیه اروپا قرار داشت. همچنین بررسی بی فنیل های پلی کلره شاخص مورد مطالعه در نمونه های ماهی، نشان دهنده حضور تنها UR - https://isfj.areeo.ac.ir/article_120997.html L1 - https://isfj.areeo.ac.ir/article_120997_4566383b07f6ea005de82faacd265a5d.pdf ER -