میزان تجمع کادمیوم و سرب در بافت عضلانی سه گونه از ماهیان دریایی کپور، کفال و ماهی سفید سواحل دریای خزر در حوضه خلیج گرگان در سال 86 – 1385

نویسندگان

چکیده

حوضه خلیج گرگان در شرق دریای خزر بدلیل توان بالای زیست محیطی در زمینه تولید و صادرات ماهیان گوشتی و غضروفی و گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار است. فلزات سنگین از جمله آلاینده های شیمیایی بدلیل خاصیت تجمع بیولوژیک همواره محیط زیست این بخش از دریای خزر را تهدید و باعث خطر برای سلامتی انسان می شوند. این مطالعه به منظور تعیین میزان آلودگی ماهیان سواحل دریای خزر در حوضه خلیج گرگان به فلزات سنگین کادمیوم و سرب انجام گرفت. در این تحقیق میزان تجمع کادمیوم و سرب در بافت 90 نمونه از سه گونه از ماهیان کپور، کفال و سفید سواحل دریای خزر در حوضه خلیج گرگان مستقیماٌ از صیادان اصلی دریا در نیمه دوم سال 1385 جمع آوری و پس از آماده سازی بوسیله دستگاه جذب اتمی مدل 2380 شرکت پرکین المر ساخت آمریکا تعیین گردید. میانگین غلظت سرب بترتیب در عضله ماهیان کپور، کفال و سفید برابر242/0، 118/0 و 08/0 میلیگرم در کیلوگرم و میانگین غلظت کادمیوم بترتیب برابر با 014/0، 018/0 و 017/0 میلیگرم در کیلوگرم بود. آزمون آنالیز واریانس یکطرفه برای مقایسه میانگین مقدار کادمیوم و سرب در عضله ماهیان کپور، سفید و کفال نشان داد که از نظر کادمیوم بین ماهیهای مورد مطالعه اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت (P=0.251) ولی از نظر سرب بین این ماهیها تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (P<0.007). آزمون توکی نشان داد که بین مقدار سرب در ماهیان کفال و کپور (P=0.028) و بین ماهی کپور و ماهی سفید (P=0.01) تفاوت معنی داری وجود داشت ولی بین ماهی کفال و ماهی سفید (P=0.927) تفاوت معنی داری وجود نداشت. آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان داد که بین مقادیر سرب و کادمیوم در ماهیان مورد مطالعه ارتباط آماری معنی داری وجود ندارد (P=0.557). همچنین آزمون t-test نشان داد که بین میانگین غلظت سرب و کادمیوم در سه گونه از ماهیان کپور، کفال و سفید بطور معنی داری (P<0.001) از مقدار مجاز استاندارد سازمان جهانی بهداشت کمتر بود و از شرایط قابل قبول برای مصارف انسانی برخوردار می باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Muscular concentration of cadmium and lead in carp, mullet and kutum of the Gorgan Bay, Caspian Sea

نویسندگان [English]

  • A Shahryari
  • K Golfirozy
  • S Noshin
چکیده [English]

We assessed muscular concentration of cadmium and lead in carp, mullet and kutum of the Gorgan Bay in south-east of the Caspian Sea. Atomic absorption was used in the process for 90 specimens of the three fish collected during September 2006  to  March  2007.  The average concentration of lead in the three  fish (carp, mullet, kutum) were 0.242, 0.118 and 0.08ppm (Mg/Kg and for cadmium were 0.014, 0.018 and 0.017ppm (Mg!Kg), respectively. One-way analysis of variance (ANOVA) showed no significant difference in concentration of cadmium for the fish species (P=0.251) while this difference was significant for lead (P<0.007). Tukey test showed significant difference for lead concentration between carp and mullet (P=0.028) and also between carp and kutum (P=0.01) but this difference was not significant between mullet and kutum (P=0.927). Pearson's test showed no  significant statistical correlation between lead and cadmium concentrations in the selected fish species (P=0.557). Also t-test showed that the average concentration of cadmium and lead in the fish species are significantly lower than the accepted standard levels (P<0.001) set by WHO and are thus appropriate for human consumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • heavy metals
  • Fish
  • Golestan Province
  • Caspian Sea