تحلیل سهم و نقش عوامل تعیین کننده هزینه تمام شده پرورش قزل آلای رنگین کمان (Onchorynchus mykiss) در ایران

نویسندگان

چکیده

تولید قزل آلا در ایران از 550 تن در سال 1369 به 1332 تن در سال 1374 و بیش از 62000 تن در سال 1387 رسید. در سالهای اخیر همه استانها بخصوص استانهای حاشیه رشته کوههای البرز و زاگرس بکار پرورش ماهی پرداخته اند و موفقیت بزرگی در پرورش قزل آلا در کشور مشاهده می شود. هر چند ممکن است ظرفیتهای توسعه روشن باشد لیکن تقاضای بازار و سودآوری پرورش دهنده ممکن است با مشکلاتی روبه رو شود. قزل آلای تولیدی معمولاٌ بصورت تازه عرضه می گردد هر چند نمونه هایی از فرآورده های آن نیز در بازار دیده می شود. برای پرورش دهنده آگاهی از هزینه های تولید و روند تغییرات آن بسیار حیاتی می باشد. خصوصیات مزارع قزل آلا کاملاٌ متفاوت می باشد و از مزارع کوچک 3 تنی تا مزارع بیش از 150 تنی در سیستمهای مختلف پرورشی در ایران وجود دارد. در این تحقیق بررسی مقدار تولید، هزینه ها و سودآوری مزارع قزل آلا به منظور روشن نمودن هزینه های پرورش و تغییرات آن در استانها و در مقیاسهای مختلف انجام شد. در سال 1384،60 مزرعه از ده استان اصلی تولیدکننده قزل آلا بصورت تصادفی انتخاب و مطالعه شد. نتایج نشان داد ساختار هزینه در مزارع مختلف متفاوت می باشد. هزینه غذا با بیشترین پراکنش 51 درصد و هزینه بچه ماهی و نیروی انسانی نیز هر کدام 11 درصد هزینه تمام شده پرورش را دارند. در سال 1384 هزینه تمام شده پرورش هر کیلوگرم قزل آلا 17800 ریال می باشد. آنالیز تحلیل حساسیت نشان می دهد هزینه غذا بسیار تاثیرگذار می باشد و کاهش 50 درصدی هزینه غذا، هزینه تمام شده پرورش هر کیلوگرم قزل آلا را بیش از 25 درصد کاهش می دهد. بطور کلی نتایج نشان می دهد مزارع با مقیاس بزرگ هزینه تمام شده کمتری دارند و هزینه تمام شده پرورش هر کیلوگرم قزل آلا در مزارع با مقیاس بزرگ 16452 ریال است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An analysis of final costs components in rainbow trout (Onchorynchus mykiss) farming sector in Iran

نویسندگان [English]

  • H Salehi
  • A Khoosravanizadeh
چکیده [English]

In Iran, the rainbow trout (Onchorynchus mykiss) production has raised from 550 tonnes in 1990, to 1,332 tonnes in 1995 and reached a peak in 2009 with more than 62,000 tonnes of cultured fish. All provinces, particularly  those located in the main mountain ranges, Alborz and Zagros areas have  targeted the culture recently and the practice has undoubtedly seen great successes over the last decade. Although the potential of trout culture expansion is apparent, it is constrained by market demand and producer profitability. In Iran, trout  is widely sold and used fresh and some forms of value additions may also be observed. To know the production costs and their evolution is essential to the development and management of a trout farm. The characteristics of the trout farming industry are quite different, from extensive to highly intensive farms production of 3 tonnes per year to farms with more than 150 tonnes. A study of production, costs and profitability was carried out to help clarify trout production costs and their difference with location and farm size. Over the years 2005-2006, a total of 60 farms from the ten main provinces were randomly selected, classified and studied. The results of the survey showed that the various producer provinces have different cost  structures. Overall, feed with the highest level of variation accounted for 51% of total costs, followed by labour costs (11%) and larvae costs (11%). By 2005, total production costs averaged IRRial 117,800 per kg (US$ 1.98) in Iran. The costs sensitivity analysis shows feed costs is the most sensitive and 50% reduction in feed costs can decline more than 25% of the total fish cost per kilogram. On average, the larger farms were more efficient and had better conditions with averaged costs of IRRial 16,452 per kg (US$ 1.69).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economics
  • trout
  • Farm
  • Inputs cost
  • Iran