بررسی تنوع گونه ای و اکولوژیک فیتوپلانکتونهای دریاچه بزنگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

مشهد

چکیده

 



دریاچه بزنگان، بزرگترین دریاچه طبیعی استان خراسان با مساحتی حدود 69 هکتار در 120 کیلومتری شمال شرق شهرستان مشهد واقع شده است. به منظور شناسایی و بررسی اکولوژیک جمعیت های فیتوپلانکتونی و مقایسه تنوع گونه ای آنها در طول فصول مختلف در ناحیه حاشیه ای دریاچه، نمونه برداری در طول خط ساحلی در 11 ایستگاه به طور فصلی در سال 1381 انجام شد. طی تحقیقات انجام شده 4 گونه ماکروجلبک و 33 گونه فیتوپلانکتونی متعلق به 5 شاخه جلبکی شناسایی شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که از 33 گونه فیتوپلانکتونی، 21 گونه به شاخه کریزوفیتا، 7 گونه به شاخه کلروفیتا، 4 گونه به سیانوفیتا و یک گونه به پیروفیتا تعلق دادند. Merismopedia punctata، Ulothrix subtilissima، Diatoma tenue وFragillaria crotonensis از بیشترین وفور گونه ای برخوردار بودند. اعضای شاخه کریزوفیتا بیشترین فراوانی را در فصل تابستان و پاییز داشتند همچنین بیشترین فراوانی را در تمامی فصول نسبت به سایر شاخه ها نشان دادند. در این تحقیق فاکتورهای اکولوژیک نظیر میزان تبخیر، دما، شوری، pH، EC و یونهای PO42-، NO3-، No2-، Si2+، P+ و Na+ در زمانهای مختلف نمونه برداری بررسی شدند. شاخصهای مختلف عددی غنای گونه ای، یکنواختی و تنوع فیتوپلانکتونی در هر فصل محاسبه و براساس شاخصهای پارامتریک تنوع گونه ای نیز با هم مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد که بیشترین تنوع گونه ای فیتوپلانکتونها مربوط به فصول تابستان و پاییز است و این دریاچه، اولیگوتروف و با شوری کم می باشد و شرایط غذایی، فصلی و آب و هوایی بر تغییر و تنوع گونه- ای فیتوپلانکتونی بسیار موثر است بطوریکه افزایش شوری بدلیل سالهای خشکی بیشترین تاثیر را بر فراوانی و تنوع جوامع فیتوپلانکتونی گذاشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Species diversity and ecological studies of phytoplankton in the Bazangan Lake

نویسندگان [English]

  • A. Gholami
  • H. Ejtehadi
  • F. Ghasemzadeh
Mashhad
چکیده [English]

Bazangan, the Khorasan largest natural lake, is located in northeast, 120km from Mashhad with the area of 690000m2. The purpose of this study was to characterize ecological aspects and to compare seasonal variations in species diversity of phytoplanktons in the surface water of littoral zone in the Bazangan Lake. Samples were collected from eleven stations in each season during the year 2002. Some ecological factors such as pH, EC, salinity, hardness of water, nutrients and water temperature were measured. Four macroalgae and 33 phytoplankton species belonging to 5 algae groups viz. Chrysophyta (21 species), Chlorophyta (7 species), Cyanophyta (4 species) and Pyrrophyta (1 species) were identified. Diatoma tenuis, Fragilaria crotonensis, Ulothrix subtilissima and Merismopedia punctata had the most species abundance. Comparing to other groups, Chrysophyta was abundant in all seasons mostly in the spring and summer. Different numerical indices of diversity such as species richness, evenness and diversity as well as parametric families of diversity were obtained in different seasons based on the abundance data of phytoplanktons. The results showed that the highest species diversity of the phytoplanktons could be seen in the summer and autumn. The Bazangan is classified as an oligotrophic and a subsaline lake.

کلیدواژه‌ها [English]

  • species diversity
  • Phytoplankton
  • Bazangan Lake
  • Iran