مقایسه اثر بی‌هوش‌کننده اسانس اسطوخدوس (Lavandula angustifolia) با اسانس گل میخک (Eugenia caryophyllata) بر برخی شاخص‌های خونی و بیوشیمیایی سرم در ماهی جوان کپور معمولی (Cyprinus carpio)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

هدف از این پژوهش مقایسه اثر دو ماده بی­هوش­کننده اسانس اسطوخودوس (Lavandula  angustifolia)و گل میخک (Eugenia caryophyllata) بر برخی شاخص­های خونی و بیوشیمیایی سرم خون در ماهی جوان کپور معمولی (Cyprinus carpio) بود. بچه­ماهیان کپور معمولی در معرض سه تیمار شامل غلظت­ بهینه بی­هوشی اسانس اسطوخودوس (170 میلی­گرم بر لیتر)، میخک (35 میلی­گرم بر لیتر) و تیمار شاهد قرار گرفتند و برخی شاخص­های خونی و بیوشیمیایی سرم ماهیان در معرض غلظت بهینه بی­هوشی با اسانس اسطوخودوس و میخک در زمان­های مختلف صفر (بلافاصله)، 3 و 24 ساعت پس از بی­هوشی مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد در غلظت بهینه اسانس اسطوخودوس و میخک اثر تیمار (ماده بی­هوشی) در تمامی شاخص­های خون­شناسی، اثر زمان در شاخص‌های WBC، Hb و شاخص­های MCH، MCHC، اثر متقابل تیمار در زمان، در تمام شاخص­ها به جز Hct و RBC و اثر تیمار، زمان و اثر متقابل تیمار و زمان بر تمام شاخص‌های بیوشیمیایی سرم معنی­دار بود (05/0>p). با گذشت زمان پس از بی­هوشی میزان RBC در تیمار شاهد و اسطوخدوس تفاوت معنی­داری نداشت (05/0<p)، اما در تیمار میخک بلافاصله پس از بی هوشی به طور معنی­داری بیشتر از سایر زمانها بود (05/0>p). میزان WBC در تمام زمان­ها در تیمار میخک کاهش معنی­داری را نسبت به سایر تیمارها نشان داد (05/0>p). با گذشت زمان در تیمار شاهد کاهش هموگلوبین و در تیمار میخک و اسطوخدوس افزایش هموگلوبین مشاهده شد (05/0>p). در تیمار شاهد با گذر زمان مقدار هماتوکریت افزایش معنی­دار مشاهده شد (05/0>p)، اما در سایر تیمارها تفاوت معنی داری مشاهد نشد (05/0<p). کمترین میزان گلوکز در هر سه زمان در تیمار اسطوخدوس مشاهده شد (05/0>p) و در تیمار میخک و اسطوخدوس پس از یک افزایش در 3 ساعت پس از بی­هوشی، کاهش معنی­دار در 24 ساعت مشاهده شد (05/0>p). میزان کورتیزول در 3 ساعت پس از بی­هوشی بین تیمار شاهد و میخک تفاوت معنی­دار نداشت (05/0>p). در تمام زمان­ها میزان AST در تیمار شاهد، میزان ALT در تیمار شاهد و میخک، ALP در تیمار میخک بیشتر و میزان LDH در اسطوخدوس کمتر مشاهده شد. در مجموع اگرچه تاثیر اسانس اسطوخودوس بر شاخص­های اندازه­گیری­شده با میخک تفاوت نشان داد، اما می­توان آن را به عنوان ماده جایگزین بومی برای بی­هوشی در آبزی­پروری معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative study of the effect of anesthetizer Topped lavender essential oil (Lavandula angustifolia) with clove oil (Eugenia caryophyllata) on some hematological and serum biochemical parameters of common carp (Cyprinus carpio) juveniles

نویسندگان [English]

  • N. Beheshti
  • S. Yeganeh
  • M. Adel
چکیده [English]

This study was conducted to compare the effect of two anesthetizers Topped lavender essential oil (Lavandula angustifolia) and clove oil on some hematological and serum biochemical parameters in common carp (Cyprinus carpio) juveniles. Common carp juveniles exposed to three treatments including optimum concentration of Topped lavender essential oil (170 mg l-1), clove oil (35 mg l-1) and control and hematological, serum biochemical and stress parameters were determined at different times including 0, 3 and 24 h after anesthetizing. The results showed the effect of treatment (anesthetizing agent) on all hematological parameters, the effect of time on WBC, Hb, MCH and MCHC, the interaction effect of treatment and time on Hct and RBC and the effect of treatment, time and the interaction effect of them on all serum biochemical parameters were significant (p<0.05). Over the studied period after anesthetizing, RBC didn’t show significant difference between Topped lavender and control (p>0.05), but in clove oil at the start of anesthetizing time (0) was significantly higher than other sampling times (p<0.05). WBC showed significant decrease compare to other treatments in all sampling times (p<0.05). Over the studied period after anesthetizing, Hb decreased in the control group and increased in Topped lavender and clove oil treatments (p<0.05), Hct also showed significant increase in the control group (p<0.05) and didn’t significant difference in other treatments (p>0.05). In all times, the lowest amount of glucose was observed in Topped lavender treatment; in Topped lavender and clove oil treatment, after increase in 3 h after anesthetizing, showed decrease in 24 h (p<0.05). The amount of Cortisol didn’t have significant difference between the control and Clove oil groups (p>0.05). In all the studied times, higher level of AST in the control, ALT in the control and clove oil, ALP in clove oil and the lower LDH in Topped lavender groups were observed (p<0.05). Overall, although the effect of Topped lavender essential oil on determined parameters showed some difference with clove oil, but Topped lavender essential oil can introduce as native anesthetizing replacement agent for aquaculture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyprinus carpio
  • Clove oil and Topped Lavender essential oil
  • anaesthetic
  • hematological and serum biochemical parameters