بررسی فون ماهیان و فاکتورهای محیطی موثر بر تنوع زیستی در رودخانه زرینه‌رود، حوضه دریاچه ارومیه (استان آذربایجان غربی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

تنوع زیستی ماهیان در رودخانه­ها تحت تاثیر فاکتورهای محیطی مختلف قرار دارد. گاهی شدت این تاثیرات محیطی به حدی است که منجر به ایجاد زیستگاه­های نامطلوب برای گونه­های ماهی می­شود و تنوع زیستی آنها را کاهش می­دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین مهم­ترین فاکتورهای محیطی موثر بر تنوع زیستی ماهیان در رودخانه زرینه­­رود به اجرا درآمد. به این منظور، در شهریور 1397، 7 ایستگاه جهت نمونه­برداری از ماهیان در طول رودخانه­زرینه­رود انتخاب شدند. نمونه­برداری از هر ایستگاه از 30 متر با 3 تکرار و در مجموع از 90 متر طول رودخانه بر اساس روش یک­رفت با استفاده از دستگاه الکتروشوکر انجام شد. همزمان با نمونه­برداری، فاکتورهای محیطی شامل دمای آب، سرعت جریان آب، دبی، عمق و ارتفاع از سطح دریا نیز در هر کدام از ایستگاه­های مورد مطالعه اندازه­گیری و ثبت شدند. در مجموع، 404 نمونه ماهی از رودخانه زرینه­رود صید شدند که متعلق به 11 گونه بودند. شاخص­های تنوع زیستی شامل شانون- وینر، مارگالف، سیمپسون، غنای گونه­ای، غالبیت و یکنواختی (همگنی) که با استفاده از نرم­افزارهای BiodiversityPro و PAST تعیین شدند. به ­منظور تعیین عوامل محیطی موثر بر شاخص­های تنوع زیستی و گونه­های ماهی از آنالیز Canonical Correspondence Analysis استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، دما، ارتفاع از سطح دریا و سرعت جریان آب به ­ترتیب به­عنوان فاکتورهای محیطی موثر بر تنوع گونه­ای ماهیان در رودخانه زرینه­رود شناخته شدند. علاوه بر این، عمق، سرعت جریان آب و دبی نیز موثرترین فاکتورهای محیطی روی فراوانی گونه­های ماهی تشخیص داده شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of fish fauna and environmental factors influencing biodiversity in the Zarineh River, Urmia Lake basin (West Azerbaijan Province)

نویسندگان [English]

  • A.R. Radkhah
  • S. Eagderi
  • H. Poorbagher
  • Y. Shams
چکیده [English]

The biodiversity of fish in the rivers is affected by various environmental factors. Occasionally, the severity of these environmental impacts is such that it leads to undesirable habitats for fish species and reduces biodiversity. The present study aimed to determine the most important environmental factors affecting the biodiversity of fish in the Zarineh River. For this purpose, in September 2018, seven stations were selected for fish sampling along the Zarineh River. Fish sampling from each station was carried out at 30 m with 3 replications (90 m in total) along the river according to the one-way method using an electrofishing device. In addition, environmental factors including water temperature, velocity, discharge, depth and altitude/elevation above sea level were also recorded at all stations. In total, 404 specimens were caught from the Zarineh River that belonged to 11 species. In this study, diversity indices including shannon–wiener, margalef, simpson, species richness, dominance and evenness were determined using Biodiversity Pro and PAST softwares. Canonical Correspondence Analysis was used to determine the environmental factors affecting the biodiversity and fish species. Based on the results, temperature, altitude/elevation above sea level, and water velocity were identified as environmental factors affecting the biodiversity of fish in the Zarineh River, respectively. In addition, depth, velocity and discharge were also identified as the most effective environmental factors on the abundance of fish species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diversity
  • Environmental Factors
  • Biological Index
  • Zarineh River