اثر غلظت‌های تحت کشنده سرب بر شاخص‌های خونی و بیوشیمایی ماهی کپور معمولی، Cyprinus carpio

نویسندگان

1 گروه میکروبیولوژی، واحد صوفیان، دانشگاه آزاد اسلامی، صوفیان، ایران.

2 گروه زیست شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 گروه شیمی، واحد صوفیان، دانشگاه آزاد اسلامی، صوفیان، ایران

10.22092/isfj.2023.128475

چکیده

افزایش جمعیت و توسعه مراکز مسکونی، تجاری، صنعتی و کشاورزی بدون رعایت نمودن ملاحظات زیست‌محیطی باعث ورود آلاینده‌های خطرناکی مثل فلزات سنگین سرب به محیط زیست شده که موجب آلودگی ماهی‌ها و سایر موجودات آبزی می‌شوند (شهریاری و همکاران، 1389).  سرب از طریق آب و رژیم غذایی وارد بدن ماهی و جریان خون شده و به پروتئین‌های حامل در خون متصل می‌شود که اولین تأثیر را بر پارامترهای خونی خواهد گذاشت. پارامترهای خونی مانند هماتوکریت (HCT)، هموگلوبین (Hb) و تعداد گلبول‌های قرمز خونی ((RBC نه تنها نشان‌دهنده ظرفیت حمل اکسیژن به بافت‌های مختلف هستند بلکه به ‌عنوان شاخص‌های تعیین‌کننده تغییرات فیزیولوژیک و پاتولوژیک ماهی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند Witeska et al., 2013)). سرب بر نورون‌های آزادکننده CRH (هورمون آزاد کننده کورتیزول) در هیپوتالاموس اثر می‌کند و میزان رهایی CRH و میزان کورتیزول را افزایش می‌دهد (Sumera et al., 2018). از مطالعات صورت گرفته در زمینه اثرات فلزات سنگین بر ماهی می‌توان به کاهش گلبول‌های سفید خونی به‌ویژه لنفوسیت‌ها در ماهیان مسموم شده با فلزات سنگین Witeska et al., 2013))، کاهش سطح کورتیزول و اختلال در متابولیسم کربوهیدرات در ماهیانی که به طور مزمن در معرض فلزات سنگین هستند Levesque et al., 2002)( ، بررسی اثرات فلز سنگین بر شاخص‌های خونی ماهی کفشک زیتونی (Paralichthys olivaceus(Kim et al., 2019)، اشاره نمود. در مطالعه حاضر، تغییرات ایجاد شده در شاخص‌های خون‌شناسی و بیوشیمیایی به دنبال مواجهه با سرب، به ‌عنوان بررسی سلامت ماهیان و شاخص‌های تعیین کیفیت آب مورد ارزیابی قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of sub-lethal concentrations of lead on hematological and biochemical indices in common carp, Cyprinus carpio

نویسندگان [English]

  • A. Afaghi 1
  • S. Zare 2
  • A. Jodaie 3