تحلیل راهبردی توسعه کسب‌وکارهای آبزی‌‌پروری در پایین‌دست سد طالقان

نویسندگان

1 مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/isfj.2023.130424

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مناسب‌‌ترین راهبردهای توسعه کسب و کارهای آبزی‌‌پروری در پایین‌دست سد طالقان استان البرز از طریق ارزیابی محیط داخلی و خارجی توسعه این کسب و کارها در سال 1400 انجام شد. جامعه آماری این مطالعه بهره‌‌برداران مزارع پرورش ماهی در منطقه مورد مطالعه به تعداد 15 نفر بود که به صورت تمام‌‌شماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه بود. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه توسط افراد صاحب‌نظر در زمینه شیلات و ترویج کشاورزی مورد بررسی و در نهایت تایید شد. داده‌‌ها با استفاده از روش SWOT مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در فضای درونی توسعه تولید و پرورش آبزیان، مهم‌ترین نقاط قوت آبزی‌‌پروری در پایین‌دست سد طالقان شامل: تولید محصول با کیفیت بالا، و توپوگرافی و شیب مناسب زمین برای احداث مزارع، بود. از سویی، هزینه بالای آب بهاء و برق مزارع و قدیمی بودن فناوری‌‌ها و تجهیزات مورد استفاده در این مزارع از مهم‌ترین نقاط ضعف بود. بررسی فضای بیرونی توسعه پرورش و تولید آبزیان نشان داد که مهم‌ترین تهدیدهای این صنعت شامل بالا بودن هزینه نهاده‌‌های موجود در بازار آزاد و ناتوانی تأمین نهاده به‌ویژه به‌وسیله تولیدکنندگان خرد بود. از سویی، سازگاری بالای گونه‌‌های ماهی با شرایط آب و هوایی منطقه، پایین بودن سرانه مصرف فرآورده‌‌های آبزی و لزوم افزایش آن و بازار مناسب و در دسترس برای فروش تولیدات از مهم‌ترین فرصت‌‌های توسعه این صنعت در منطقه مورد مطالعه است. مقایسه فضای درونی و بیرونی توسعه کسب‌وکارهای آبزی‌‌پروری در پایین‌دست سد طالقان نشان داد که فضای محیط درونی و بیرونی به‌ترتیب با مجموع امتیازات موزون، 35/0 و 03/0 است. به عبارت دیگر، در محیط درونی، نقاط قوت و در محیط بیرونی، فرصت‌‌ها غالب هستند. نتایج ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی نیز نشان داد که مناسب‌‌ترین راهبردهای توسعه صنعت آبزی‌‌پروی در زیر سد طالقان، در حوزه رقابتی قرار دارند. برخی از مهم‌ترین راهبردهای ارائه شده در این حوزه نیز شامل: برندسازی محصولات و ارسال به بازارهای پایتخت و بازارهای بین‌‌المللی، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و دولتی برای تأمین نهاده‌‌ها، دسترسی سریع بازار به محصولات شیلاتی، و آموزش تولیدکنندگان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategic analysis of the development of aquaculture businesses in the downstream of Taleghan Dam

نویسندگان [English]

  • S.D. Hajimirrahimi 1
  • M. Mahmoudi 2
  • S. Dadgar 3