مطالعه برخی جنبه‌‌های زیست‌شناسی تولید مثل ماهی کلمه (Rutilus caspicus Yakovlev, 1870) در سواحل جنوب شرقی دریای خزر

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

2 گروه تولید و بهره‌‌برداری، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

3 پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

4 مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 گروه ایکتیوپاتولوژی و هیدروبیولوژی، دانشگاه فنی دولتی کالینیگراد، کالینینگراد، روسیه

10.22092/isfj.2023.130483

چکیده

در این مطالعه برخی جنبه‌‌های زیست شناسی تولیدمثل ماهی کلمه خزری صید شده به‌وسیله تورهای پره در طول سواحل جنوبی دریای خزر در دوره زمانی 1400-1398 مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع 317 نمونه ماهی صید شده (144 عدد نر و 173 عدد ماده) نسبت جنسی نر به ماده 2/1:1 به‌دست آمد که از نظر آماری با نسبت مورد انتظار 1:1 معنی‌دار نبود (05/0p>). میانگین طول چنگالی (انحراف معیار±) 63/2 ± 6/15 (با دامنه 5/25-6/10) سانتی‌متر برای جنس نر و 70/3 ± 7/18 (با دامنه 5/32-3/11) سانتی‌متر برای جنس ماده به‌دست آمد. دامنه و میانگین وزن برای جنس نر به‌ترتیب 214-18 و 20/36 ± 7/60 گرم و برای جنس ماده به‌ترتیب 502-22 و 76/74 ± 5/120 گرم محاسبه شد. حداقل، حداکثر و میانگین هماروی مطلق ماهی R. caspicus به‌ترتیب 6707، 51438 و ۹۸۰۰ ± 18773 عدد تخمک برآورد شد. میانگین هماوری نسبی نسبت به وزن کل و طول چنگالی ماهی کلمه به‌ترتیب 33±152 عدد تخم به ازاء گرم و 367±967 عدد تخم به ازاء سانتی‌متر برآورد شد. میزان هماوری مطلق ماهی کلمه با افزایش طول و وزن به‌ترتیب با ضرایب تعیین 62/0 و 68/0 افزایش یافت به‌طوری‌که دامنه میزان هماوری در دامنه طولی 5/15-5/14 سانتی‌متر برابر با 11807-6707 عدد و در دامنه 32-27 سانتی‌متر برابر با 42693-35813 عدد بود. نتایج نشان داد که در تمام ماه‌های نمونه‌برداری ماهیان ماده کلمه با مراحل 4 و 5 رسیدگی جنسی حضور دارند. مقدار میانگین طول (چنگالی) بلوغ جنسی (Lm50%) ماهی ماده R. caspicus ۸/۱۳ سانتی‌متر به‌دست آمد. بیش‌ترین مقدار شاخص گنادی (GSI) در جنس نر در ماه بهمن با مقدار ۰۸/7 و در جنس ماده در اسفند با مقدار ۰۶/۱۶ مشاهده شد که در جنس اخیر در فروردین مقدار این شاخص به ۹۶/۱۵ کاهش یافت. با توجه به این‌که اوج مقدار GSI و درصد بالای مرحله 5 رسیدگی جنسی ماهی R. caspicus در اسفند و فروردین است، می‌‌توان صید این گونه در این دوره زمانی را ممنوع اعلام کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study on some reproductive biology aspects of Caspian roach, Rutilus caspicus (Yakovlev, 1870), on the south-east coasts of the Caspian Sea

نویسندگان [English]

  • M. Larijani 1
  • S.A. Hosseini 1
  • P. Zare 2
  • G. Daryanabard 3
  • M. doustdar 4
  • Z. Ansari 5
مجله علمی شیلات ایران
دوره 32، شماره 4
مهر و آبان 1402
صفحه 117-126

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار